Innowacyjny projekt na rzecz
zwiększenia poziomu edukacji w zakresie zrównoważonego rozwoju

Fundacja HumanDoc.
We care

 

Przez lata działaliśmy, podążając bezrefleksyjnie za przekonaniem, że o jakości naszego życia i pracy świadczy to, ile wytworzymy i ile skonsumujemy. Łączyliśmy to przekonanie z presją na nieustanny wzrost i rozwój, oczekując od siebie i świata coraz więcej i więcej. To oczywiście nie mogło się skończyć dobrze. Jednak póki nie było widać niszczącej skali działań, ignorowaliśmy sygnały ostrzegawcze, czyniąc model współczesnego świata na każdym niemal poziomie (ekonomicznym, społecznym, technologicznym) kroniką zapowiedzianej katastrofy, u której progu właśnie stoimy.

Wciąż jeszcze możemy to zmienić.

Zdefiniowanie problemu, akceptacja konieczności zmian, wreszcie wskazanie kierunków działania, słowem wielowymiarowa edukacja, to kluczowe elementy, dzięki którym każdy z nas będzie mógł kształtować otoczenie.

Tymczasem w Polsce edukacja akademicka w kwestii zrównoważonego rozwoju najczęściej osadzona jest na kierunkach powiązanych z ochroną środowiska przy niemal kompletnym pominięciu wymiaru społecznego, koniecznego do badania i zrozumienia współczesnych procesów politycznych i społecznych. Dlatego w projekcie Fundacji HumanDoc ogniskujemy uwagę na edukacji na rzecz zrównoważonego rozwoju integrującej wymiar środowiskowy, ekonomiczny i społeczny tej problematyki, które to wpływają na funkcjonowanie społeczności w skali lokalnej i globalnej. Dzięki edukacji przyszłych lokalnych, a może i międzynarodowych decydentów – m.in. studentów politologii, stosunków międzynarodowych, bezpieczeństwa narodowego, a także dziennikarzy i PR-owców – mamy realne szanse na zmianę narracji i w konsekwencji kierunku działań.

 

Projekt „Wprowadzenie edukacji z zakresu zrównoważonego rozwoju na wybranych uniwersytetach w Polsce” jest dwuletnim projektem zwieńczającym tę ideę, wprowadzającym realne szanse na zmiany, zarówno w systemie szkolnictwa wyższego w Polsce, jak i wszystkich zainteresowanych.

 

 

 

Wspólnie działamy na rzecz Europy zielonej,

konkurencyjnej i sprzyjającej integracji społecznej

O idei powstania podręcznika

 

Edukacja na rzecz zrównoważonego rozwoju powinna stać się ogólnoświatowym priorytetem. Zmiany klimatyczne, postępujące migracje, ocieplenie klimatu i ściśle powiązane z nimi aspekty życia każdego z nas powodują, że czas zacząć wprowadzać radykalne zmiany, zarówno w naszym stylu życia, jak i w wyborach, których dokonujemy codziennie. Jednak bez wiedzy o ich wpływie na naszą planetę nie mamy podstaw ani motywacji, aby zacząć działać. Dlatego też wraz z naukowcami z trzech polskich ośrodków naukowych – Uniwersytetu Warszawskiego, Uniwersytetu Opolskiego oraz Uniwersytetu Wrocławskiego – postanowiliśmy wziąć sprawy w swoje ręce.

Współpraca Fundacji HumanDoc i naukowców z Uniwersytetu Opolskiego, Uniwersytetu Wrocławskiego i Uniwersytetu Warszawskiego.

 

Od początku realizacji projektu, a nawet przed jego rozpoczęciem zależało nam przede wszystkim na współpracy na najwyższym poziomie. Naukowcy z doświadczeniem, zasługami w świecie nauki oraz troską o przyszłość ludzkości na Ziemi byli dla nas kluczowym kryterium doboru. Dlatego też do współpracy zaprosiliśmy naukowców z Uniwersytetu Opolskiego, z którymi tworzyliśmy „Wprowadzenie do Global Studies. Podręcznik Akademicki”. Wówczas projekt „Wprowadzenie edukacji globalnej do systemu edukacji studentów dziennikarstwa i politologii”  został laureatem GENE Global Education Award 2020/2021, co oznacza, że został on uznany za jeden z siedmiu najlepszych w skali całej Europy projektów w zakresie edukacji globalnej. Otrzymane wyróżnienie zachęciło nas do powtórzenia sukcesu, tym razem na większą skalę – do współpracy zaprosiliśmy również naukowczynie z Uniwersytetu Warszawskiego oraz naukowców z Uniwersytetu Wrocławskiego

Podręcznik 

„Autorzy, tym co piszą będą uświadamiać studentom (szkoda, że tylko im, bo ta wiedza powinna być upowszechniana jak najszerzej), że ochrona środowiska to nie tylko segregowanie śmieci i oszczędzanie wody…Przepraszam za osobistą dygresję w tym miejscu, ale pod wpływem lektury podręcznika (co celniejsze i bardziej bulwersujące fragmenty odczytywałem na głos mojej żonie) przestaliśmy jeść mięso, na zakupy chodzę z własną siatką, a przy myciu zębów nieustannie zakręcam kran. Po 45 latach pracy zawodowej otrzymam nagrodę, za którą mieliśmy się z żoną wybrać do jakiegoś odległego zakątka. Jednak obecnie raczej rozważamy kupno pompy ciepła do ogrzewania domu, co będzie nas na początek sporo kosztować, ale w końcowym rachunku będziemy zużywać mniej gazu i energii elektrycznej. Oto pierwszy, konkretny i namacalny sukces podręcznika „Wprowadzenie do zrównoważonego rozwoju”!
Profesor Bogusław Nierenberg, Uniwersytet Jagielloński

„Autorzy słusznie przybliżając poszczególne zagadnienia i obszary dociekań w zakresie ZR usiłują przedstawić możliwie szeroko zakres przedmiotowy problematyki kładąc akcent na zagrożenia jakie związane są brakiem podstawowej wiedzy na ten temat oraz często niewielkiej skuteczności w jego wdrażaniu. Stąd sam zamysł, sposób jego ujęcia, którego materialnym wyrazem jest podręcznik zasługują na duże uznanie. Publikacja na temat rozwoju zrównoważonego pozwala zrozumieć złożoność świata w różnych jego wymiarach naukowym, etycznym i obywatelskim. Tym samym podręcznik wnosi ceną wartość dodaną w procesie edukacji na rzecz rozwoju zrównoważonego (samopodtrzymującego). Punktem wyjścia do zmiany myślenia o przyszłym rozwoju kolejnych pokoleń jest bowiem umiejscowienie jej na stałe w platformach edukacji i nauki, tworząc tym samym nową ich jakość mogącą uczynić jednostki w każdym wieku wystarczająco odpowiedzialnymi, także w kontekście sprawiedliwości międzypokoleniowej.”
Dr Hab. Katarzyna Stachurska – Szczesiak, Uniwersytet Marie Curie - Skłodowskiej

Pobierz wybrany rozdział

Wstęp | od Fundacji HumanDoc

WSTĘP

Część 1 |  Zagadnienia wprowadzające do problematyki zrównoważonego rozwoju

ROZDZIAŁ 1

Zrównoważony rozwój – pojęcie i geneza

ROZDZIAŁ 2

Dokumenty zrównoważonego rozwoju

ROZDZIAŁ 3

Edukacja a zrównoważony rozwój

ROZDZIAŁ 4

Krytyka i koncepcje krytyczne
wobec zrównoważonego rozwoju

Część 2 | Ujęcie przedmiotowe 

ROZDZIAŁ 5

Zmiany klimatyczne

ROZDZIAŁ 6

Konflikty o wodę

ROZDZIAŁ 7

Ochrona bioróżnorodności

ROZDZIAŁ 8

Zrównoważone rybołówstwo

ROZDZIAŁ 9

Zrównoważone finanse

ROZDZIAŁ 10

Zrównoważona produkcja i technologia

ROZDZIAŁ 11

Bezpieczeństwo żywnościowe 

ROZDZIAŁ 12

Zarządzanie surowcami i zasobami w XXI w.

ROZDZIAŁ 13

Inteligentne miasta

ROZDZIAŁ 14

Migracje a zrównoważony rozwój

ROZDZIAŁ 15

Prawa człowieka, w tym kwestie równości płci

ROZDZIAŁ 16

Społeczności rdzenne

ROZDZIAŁ 17

Zrównoważona turystyka jako przykład zrównoważonej konsumpcji

CZĘŚĆ 3 | Ujęcie podmiotowe

ROZDZIAŁ 18

Dyplomacja klimatyczna

ROZDZIAŁ 19

Organizacje międzynarodowe wobec zrównoważonego rozwoju

ROZDZIAŁ 20

Korporacje a zrównoważony rozwój – szanse i zagrożenia

ROZDZIAŁ 21

Ruchy społeczne i organizacje pozarządowe wobec zrównoważonego rozwoju

CZĘŚĆ 4 | Zrównoważony rozwój w mediach, komunikacji i kulturze

ROZDZIAŁ 22

Zrównoważony rozwój w dyskursie medialnym

ROZDZIAŁ 23

Zrównoważony rozwój w epoce fake newsów

ROZDZIAŁ 24

Kampanie społeczne na rzecz zrównoważonego rozwoju

ROZDZIAŁ 25

Od zrównoważonego rozwoju w filmach do filmów zrównoważonych

CZĘŚĆ 5 | Studia przypadków

ROZDZIAŁ 26

Arktyka

ROZDZIAŁ 27

Przestrzeń kosmiczna

ROZDZIAŁ 28

Brazylia

ROZDZIAŁ 29

Kanada

ROZDZIAŁ 30

Indie

Errata do wydania I

Publikacja wyraża wyłącznie poglądy autora i nie może być utożsamiana z oficjalnym stanowiskiem Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP.

Donor

Partnerzy merytoryczni projektu

Projekt „Wprowadzenie edukacji z zakresu zrównoważonego rozwoju na wybranych
uniwersytetach w Polsce” jest współfinansowany w ramach polskiej współpracy rozwojowej
Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP

Patroni medialni

Wspólnie działamy na rzecz Europy zielonej,

konkurencyjnej i sprzyjającej integracji społecznej

Projekt „Wprowadzenie edukacji z zakresu zrównoważonego rozwoju na wybranych uniwersytetach w Polsce” korzysta z dofinansowania o wartości 188 060,40 euro otrzymanego od Islandii, Liechtensteinu i Norwegii w ramach funduszy EOG na lata 2014-2021.

Celem projektu jest wprowadzenie przedmiotu z zakresu zrównoważonego rozwoju na dziesięciu kierunkach na trzech uczelniach w Polsce: Uniwersytecie Warszawskim, Uniwersytecie Wrocławskim oraz na Uniwersytecie Opolskim.

Zespół Fundacji HumanDoc

O AUTORACH